Zelfcompassie betekent empathie tonen naar jezelf in situaties van waargenomen onvolkomenheid, falen of algemeen lijden. Kristin Neff heeft zelfcompassie gedefinieerd als bestaande uit drie belangrijke elementen – zelfliefde, gemeenschappelijke menselijkheid en mindfulness.
Wat is zelfcompassie?
Compassie is het vermogen om empathie, liefde en bezorgdheid te tonen aan mensen die het moeilijk hebben, en zelfcompassie is simpelweg het vermogen om diezelfde emoties naar jezelf te richten en jezelf te accepteren, vooral als het gaat om falen.
Veel mensen die anderszins compassie hebben, hebben het moeilijker om compassie voor zichzelf te tonen, soms uit angst voor zelfverwennerij of zelfmedelijden, maar een onvermogen om zwakke plekken te accepteren kan leiden tot problemen met het bereiken van emotioneel welzijn.
Kristin Neff, een onderzoeker op het gebied van zelfcompassie en de eerste die de term academisch definieerde, beschrijft zelfcompassie als bestaande uit drie elementen:
- Zelfvriendelijkheid, of het afzien van harde kritiek op het zelf.
- Erkenning van de eigen menselijkheid, of het feit dat alle mensen onvolmaakt zijn en alle mensen pijn ervaren.
- Mindfulness, of het handhaven van een niet-vooringenomen bewustzijn van ervaringen, zelfs die pijnlijk zijn, in plaats van het negeren of overdrijven van hun effect.
De effecten van zelf compassie
Een gebrek aan zelfcompassie kan een rol spelen bij psychische aandoeningen. Veel mensen vinden het moeilijk om zelfcompassie te voelen na een traumatische of verontrustende ervaring, vooral wanneer zelfcompassie in de geest gekoppeld wordt aan zelfmedelijden.
Mensen die door een scheiding gaan, vooral een moeilijke scheiding, kunnen gevoelens van schaamte of schuld hebben en kunnen het gevoel hebben dat ze gefaald hebben in hun huwelijk en alsof ze geen tweede kans of genezing verdienen. Deze zelfveroordeling kan leiden tot aandoeningen zoals angst, onzekerheid of depressie. Zelfcompassie stelt mensen echter vaak in staat om hun mislukkingen te accepteren, ze achter zich te laten en het opnieuw te proberen.
Therapeuten richten zich steeds meer op het belang van zelfcompassie. Onderzoek toont aan dat hoge niveaus van zelfcompassie een positieve invloed kunnen hebben op het herstel van posttraumatische stress, omdat de pijnlijke gedachten en herinneringen die vaak het gevolg zijn van een traumatische ervaring minder bedreigend kunnen zijn wanneer er voldoende zelfcompassie is, en het onder ogen zien ervan gemakkelijker kan zijn
6 Zelfcompassie oefeningen
Oefening 1: Hoe zou je een goede vriend behandelen?
Misschien is deze oefening wel de beste manier om compassie voor jezelf op te wekken: jezelf behandelen als een goede vriend.
Het is gemakkelijk om onze vrienden liefde, mededogen en begrip te geven, zelfs als ze falen of een fout maken. Het kan veel moeilijker zijn om datzelfde begrip en mededogen naar onszelf uit te breiden als we een fout maken.
Volg deze instructies om te beginnen met jezelf meer mededogen te tonen:
- Denk eerst aan momenten waarop een goede vriend zich echt slecht voelt over zichzelf of echt worstelt op een bepaalde manier. Hoe zou jij reageren op je vriend(in) in deze situatie (vooral wanneer je op je best bent)? Schrijf op wat je gewoonlijk doet, wat je zegt en op welke toon je gewoonlijk tegen je vrienden praat.
- Denk nu aan momenten waarop je je slecht voelt over jezelf of het moeilijk hebt. Hoe reageer je meestal op jezelf in deze situaties? Schrijf op wat je typisch doet, wat je zegt en op welke toon je tegen jezelf praat.
- Merkte je een verschil? Zo ja, vraag jezelf dan af waarom. Welke factoren of angsten spelen een rol waardoor je jezelf en anderen zo anders behandelt?
- Schrijf op hoe je denkt dat de dingen zouden veranderen als je op dezelfde manier op jezelf zou reageren als je gewoonlijk op een goede vriend reageert als je lijdt.
Oefening 2: Schrijf een zelfcompassiebrief
Onderzoek heeft aangetoond dat het schrijven van zelfcompassie brieven aan jezelf depressie kan verminderen en geluk kan verhogen. Dus probeer iets aardigs tegen jezelf te schrijven, tegen jezelf te praten alsof je een kind bent of iemand die aardigheid nodig heeft. Hier is een oefening in zelfcompassie die je kan helpen deze vaardigheid op te bouwen.
Hier zijn enkele geweldige manieren waarop mensen zelfcompassie toonden*:
- Je bent een prachtig persoon.
- Je bent waardig.
- Je verdient liefde.
- Er wordt van je gehouden.
- Wat je ook kiest om te doen in het leven, het is oké.
- Je bent geweldig.
- Je hebt talent.
- Je bent perfect zoals je bent.
- Laat niemand je naar beneden halen.
- Ik geloof in jou.
- Hou vol maatje.
- Het komt allemaal goed.
- Je bent sterk.
- Je kunt alles zijn wat je wilt.
Oefening 3: Beoefen de liefdevolle vriendelijkheidsmeditatie
Metta meditatie, die meestal gericht is op anderen, blijkt ons welzijn ten goede te komen. Maar er is geen reden waarom we dit niet naar onszelf kunnen richten als we ons verdrietig voelen. Klik hier om meer over deze oefening te lezen.
Oefening 4: Je kritische zelfpraat veranderen
Deze oefening is erop gericht om je kritische zelfpraat te veranderen en zelfcompassie te cultiveren. Het bestaat uit drie stappen:
- Merk op en observeer je zelfkritische gedachten, woorden en toon.
- Reageer met begrip op de kritische stem en vraag deze om je compassievolle zelf te laten spreken.
- Herschep negatieve observaties in positieve perspectieven, gebruik zelfvriendelijkheid en stel positieve acties voor.
Consequente beoefening van deze oefening kan leiden tot een verschuiving in je zelfpraat, het bevorderen van zelfcompassie en het koesteren van oprechte gevoelens van warmte en liefde voor jezelf.
Oefening 5: Neem een zelfcompassie pauze
Soms is het goed als we even een korte zelfcompassie pauze nemen. Misschien oordelen we over onszelf of zijn we hard of onaardig tegen onszelf. Door even een kleine pauze te nemen waarin we lief zijn voor onszelf, kunnen we hopelijk dingen omdraaien.
- Denk aan een uitdagende situatie die stress veroorzaakt en merk het bijbehorende ongemak in je lichaam op.
- Erken het lijden door zinnen te zeggen als “Dit is een moment van lijden” of “Dit doet pijn”, waarbij je mindfulness en de realiteit van de situatie benadrukt.
- Erken dat lijden deel uitmaakt van het leven door jezelf eraan te herinneren dat anderen ook soortgelijke emoties ervaren. Zeg bijvoorbeeld “Lijden hoort bij het leven” of “Andere mensen voelen zich ook zo” om een gevoel van gemeenschappelijke menselijkheid te bevorderen.
- Plaats je handen over je hart of gebruik een kalmerende aanraking die voor jou goed voelt en creëer zo een fysieke verbinding met jezelf.
- Wees aardig voor jezelf door zinnen te zeggen als “Dat ik aardig mag zijn voor mezelf” of door een persoonlijke zin te vinden die bij jouw situatie past. Voorbeelden zijn “Dat ik mezelf de compassie mag geven die ik nodig heb” of “Dat ik mezelf mag leren accepteren zoals ik ben”.
Deze zelfcompassie pauze kan op elk moment worden beoefend en dient als een herinnering om mindfulness, gemeenschappelijke menselijkheid en zelfvriendelijkheid op te roepen wanneer je wordt geconfronteerd met uitdagende omstandigheden.
Oefening 6: Vergeef jezelf
Soms zijn we vervelend tegen onszelf omdat we ons schuldig voelen omdat we in het verleden iets slechts hebben gedaan. Maar we kunnen niets doen om het verleden te veranderen. Het enige wat we kunnen doen is ons verontschuldigen (indien nodig) en verder gaan. Hoewel het niet altijd gemakkelijk is, kan onszelf vergeven ons helpen gelukkiger te zijn en moeilijkheden te vergeten.
Hier zijn wat meer specifieke stappen om je te helpen jezelf te vergeven:
- Begrijp en uit je gevoelens over de situatie aan vertrouwde personen.
- Doe een belofte aan jezelf om genezing te vinden en je beter te voelen, want vergeving is voor je eigen welzijn.
- Vergeving vereist geen verzoening of het goedpraten van daden; het houdt in dat je vrede en begrip vindt terwijl je minder verwijten maakt en overtredingen minder persoonlijk opvat.
- Concentreer je op je huidige leed en beheer het effectief met stressmanagementtechnieken.
- Laat verwachtingen van anderen of het leven die niet waargemaakt kunnen worden los en richt je in plaats daarvan op haalbare doelen.
- Richt je energie op alternatieve manieren om je positieve doelen te bereiken, los van de ervaring die je pijn heeft gedaan.
- Leg de nadruk op een goed geleefd leven en zoek naar liefde, schoonheid en vriendelijkheid in plaats van te blijven stilstaan bij gekwetste gevoelens.
- Verander je perspectief op het verleden en herinner jezelf aan je heroïsche keuze om te vergeven.
Door deze principes toe te passen, kun je werken aan vergeving, genezing en een positieve kijk op het leven.
