👁 Observeren

tips, oefeningen en reflectie

👋 Hoi, herken je dit?

Je merkt ineens het zachte licht door het raam.
De vogelgeluiden buiten.
Of hoe je schouders eigenlijk gespannen aanvoelen.

 

Die momenten dat je ineens écht aanwezig bent.

 

Dat is observeren:
Niet iets proberen te veranderen.
Niet analyseren.
Maar simpelweg opmerken wat er is — in je omgeving, je lichaam, je gedachten, je gevoelens.

🧬 Wist je dat Charles Darwin tijdens zijn reis naar de Galapagoseilanden eindeloos zat te turen naar vinken, schildpadden en planten?


Niet om meteen te verklaren of iets te veranderen. Niet om direct te analyseren.
Maar gewoon: om waar te nemen wat er wás.

 

Hij zag minuscule verschillen tussen snavels, poten en gedrag. En juist door dat zuivere observeren — zonder oordeel, zonder haast — ontstond uiteindelijk zijn revolutionaire evolutietheorie.

 

🧠 Grote ontdekkingen beginnen vaak met iets kleins.
Met zien wat er al is. Met je aandacht geven zonder in te grijpen.

🧠 Observeren = puur aanwezig zijn

Observeren is een van de kernvaardigheden in mindfulness. Het betekent:

Alleen maar opmerken wat er is. Niet analyseren. Niet veranderen. Alleen ervaren.

Dat klinkt eenvoudig, maar het is vaak best lastig. We zijn gewend om overal direct een oordeel of betekenis aan te geven.

👁 Denk als een onderzoeker:
Je hoeft niets te veranderen. Je kijkt alleen, met interesse en nieuwsgierigheid.
Waar komt je aandacht vandaan? Waar gaat ze naartoe? Wat kun je leren van die beweging?

4 tips

om bewuster te observeren

1.

Zet je ‘labelmachine’ even uit.

Laat geluiden geluiden zijn. Laat gedachten gedachten zijn. Laat gevoelens gevoelens zijn. Zonder ze te benoemen of beoordelen.

2.

Begin bij je zintuigen.

Wat zie je? Hoor je? Ruik je? Voel je? Smaak je? Je zintuigen brengen je direct terug in het moment.

3.

Wees nieuwsgierig naar wat je opmerkt.

Alsof je alles voor het eerst waarneemt. Met open aandacht. Zonder verwachting.

4.

Merk afleiding gewoon op.

Je hoeft niet boos te worden als je afdwaalt. Het moment dat je het opmerkt, ís het oefenen.

3 oefeningen

om je observatievermogen te trainen
1.

Object focus

Probeer eens een alledaags object (zoals een pen of steen) met volle aandacht te observeren. Kijk naar de vorm, kleur, reflectie, textuur. Voel het gewicht in je hand. Ruik eraan. Misschien hoor je zelfs iets.

 

Net zoals een wijnproever zijn zintuigen opent om subtiele tonen van geur, kleur en smaak op te merken, kun jij trainen om elk moment rijker te ervaren door écht te observeren.

 

Als je merkt dat je afdwaalt, is dat niet erg. Breng je aandacht zachtjes terug naar het object. Merk op wat er verandert in je beleving als je zo open blijft kijken.

 

💡 Deze oefening komt uit DBT en traint je vermogen om aanwezig te blijven.

2.

Geluidenscan

Sluit je ogen en luister een paar minuten. Zonder iets te benoemen. Alleen horen. Alsof je naar een muziekje luistert.

 

De wind. Een vogel. Een verre brom.

 

Laat het geluid komen en gaan.

 

💡 Wat je oefent: luisteren zonder interpretatie.

3.

Gedachten als wolken

Ga zitten en merk je gedachten op alsof het wolken zijn die voorbij drijven.

 

Je hoeft ze niet vast te houden, niet weg te duwen. Alleen maar kijken hoe ze komen en gaan.

 

“Ik ben afgeleid.” — Oké. Opgemerkt. En weer terug.

 

🔍 Als je minder verstrikt raakt in je gedachten… Wat ontstaat er dan? Meer rust? Meer ruimte? Meer keuze?

 

🔍Wat merk je nu op zonder het meteen te benoemen? Sta jezelf toe om het gewoon even te ervaren.

Observeren gaat over simpelweg opmerken wat er op dit moment gebeurt.

Reflectievraag

Wat was het laatste zintuiglijke detail dat je écht hebt opgemerkt vandaag?
Welke zintuigen waren betrokken hierbij?

Verder lezen of kijken?

Diagram van de driehoek van gewaarzijn, waarin de verbinding tussen gedachten ("Ik ga te laat komen"), emoties (frustratie en angst) en lichamelijke reacties (spanning, samengeknepen maag, versnelde ademhaling) wordt weergegeven. Arrows tonen hoe deze elementen elkaar beïnvloeden. Logo van mindfulness.nl rechtsonder.
Mindfulness

Driehoek van gewaarzijn: Transformatie naar het hier en nu

Ontdek de Driehoek van Gewaarzijn en leer hoe gedachten, emoties en lichamelijke sensaties elkaar beïnvloeden. Mindfulness helpt je om automatische reacties te doorbreken en bewuste keuzes te maken. Lees hier hoe je meer rust en helderheid in je leven brengt!

Vergelijking tussen een 'mind full' en 'mindful' staat van zijn. Links: angstig, overweldigd, reactief, afgeleid, gehaast, bezorgd, chaotisch, verstrikt. Rechts: aanwezig, kalm, bewust, gegrond, geduldig, opmerkzaam, evenwichtig, open. Visualisatie met twee hoofden: één met chaos en één met een rustige zon.
Mindfulness

Mindful of Mindfull?

Ben je mindful of is je mind full? Zit je hoofd vol gedachten over de toekomst en het verleden, of ben je volledig aanwezig in het hier en nu? Ontdek in dit artikel hoe je minder piekert, meer ontspant en bewust in het moment leeft met praktische mindfulness-tips.

Wil je een week lang een mindfulness-boost?

We hebben een gratis 7-daagse mindfulness-reeks waarin je elke dag een mini-oefening, reflectievraag of metafoor krijgt. Perfect om deze vaardigheid écht in de praktijk te brengen.

 

💛 Meld je hier aan en ontvang elke dag een mindful moment in je inbox!

Schrijf je in voor de mindfulness nieuwsbrief met tips en handige informatie