Accepteer wat je niet kunt veranderen. Die woorden kunnen hard binnenkomen. Want ja, je weet ergens wel dat je grip wilt krijgen op je leven, maar sommige dingen liggen simpelweg buiten jouw macht. Hoe ga je daarmee om, zonder jezelf te verliezen in stress en frustratie?
De sleutel ligt in radicale acceptatie: het volledig erkennen van de realiteit zoals die is, zonder ertegen te vechten. Steeds weer jezelf herinneren dat piekeren of jezelf gek maken niets aan de uitkomst verandert. Hoe vaker je dit beseft, hoe meer ruimte je krijgt om je aandacht te richten op wat wél binnen jouw invloed ligt. Dáár zit je kracht.
Wat is radicale acceptatie?
Radicale acceptatie is het volledig erkennen van de realiteit zoals die is. Niet alleen in je hoofd, maar ook in je hart en je lichaam. Het betekent dat je ophoudt met hopen dat iets anders was gelopen, of dat je blijft piekeren over ‘wat als’. Je zegt als het ware tegen jezelf:
Dit is hoe het nu is.
Ik hoef het niet leuk te vinden, maar het is er al.
Wat kan ik doen met de situatie zoals die nu is?
Door dit te doen, verminder je je innerlijke strijd. Piekeren en stress veranderen de situatie niet. Wat wel helpt, is accepteren waar je geen controle over hebt, zodat je kracht kunt halen uit wat je wél kunt doen.
Wanneer er een discrepantie is tussen je verlangens en de realiteit, heb je twee opties: je verlangen aanpassen óf de realiteit proberen te veranderen. Maar soms is geen van beide mogelijk. Dan helpt radicale acceptatie – het volledig erkennen van de situatie zoals die is – om rust te vinden in wat je niet kunt veranderen.
Waarom accepteren zo lastig is
Ons brein is geprogrammeerd om oplossingen te zoeken en pijn te vermijden. Dat is handig bij directe gevaren, maar werkt averechts bij situaties die je niet kúnt veranderen. Denk aan een relatiebreuk, het verlies van een dierbare, of een gezondheidsprobleem. Het vechten tegen die realiteit leidt vaak tot extra lijden.
Dr. Russ Harris legt in dit filmpje op een toegankelijke manier uit dat ons gevecht tegen pijn, onzekerheid of verdriet vaak méér lijden veroorzaakt dan de situatie zelf.
Het verschil tussen pijn en lijden
Pijn is onvermijdelijk: een verlies, teleurstelling, of een tegenvaller hoort bij het leven.
Lijden ontstaat als je de pijn niet accepteert en ertegen blijft vechten. Die strijd verergert je verdriet, boosheid of angst.
Radicale acceptatie betekent niet dat je het leuk vindt of dat je het goedkeurt. Het betekent dat je stopt met verzet. Pas dan ontstaat ruimte voor rust en herstel.
Accepteren is geen opgeven
Veel mensen denken dat accepteren betekent dat je passief wordt en alles maar laat gebeuren. Dat is niet waar. Accepteren betekent juist dat je vanuit helderheid keuzes kunt maken. Je erkent dat je ergens geen invloed op hebt, maar kijkt vervolgens naar wat je wél kunt doen. Zoals de bekende wijsheid zegt:
“Verander wat je kunt veranderen
Accepteer wat je niet kunt veranderen
En heb de wijsheid om het verschil te zien”
Acceptatie is dus het beginpunt, niet het eindpunt. Het is de start van goede keuzes maken en stappen zetten die je wél vooruithelpen.
Hoe begin je met accepteren? (Praktische oefening)
Stap 1: Herken je weerstand
Sta stil bij wat je niet accepteert. Waar blijf je tegen vechten? Vaak herken je dit aan:
Piekeren
Boosheid
Zelfkritiek
Gevoelens van onrecht
Schrijf op: Wat accepteer ik niet? Maak het concreet:
Mijn relatie is over.
Mijn gezondheid is beperkt.
Ik ben mijn baan kwijt.
Stap 2: Benoem de realiteit
Zeg hardop (of schrijf op):
Het is waar dat…
Ik zie dat…
Ik had het anders gewild, maar dit is wat het is.
Ik stop mijn verzet tegen…
Het uitspreken helpt je brein om de situatie te erkennen. Dit kan emotioneel zijn, maar dat is juist goed. Het is de eerste stap naar rust.
Stap 3: Voel wat het met je doet
Sluit je ogen en adem diep in. Voel de spanning, het verdriet, de teleurstelling. Laat het er zijn, zonder oordeel. Emoties willen gevoeld worden. Hoe meer je ze toelaat, hoe sneller ze weer wegebben.
Stap 4: Focus op wat je wél kunt doen
Acceptatie is geen passiviteit. Het is het startpunt van actie. Vraag jezelf af:
Wat is binnen mijn invloed?
Hoe kan ik goed voor mezelf zorgen?
Welke kleine stap helpt me vandaag vooruit?
Voorbeelden:
Je gezondheid is blijvend veranderd? Misschien kun je je richten op wat je nog wel kunt.
Je relatie is over? Hoe kun je jezelf liefdevol steunen in je rouw?
Je baan is weg? Wat geeft je energie terwijl je zoekt naar nieuwe kansen?
Stap 5: Herhaal en oefen
Acceptatie is een proces. Soms val je terug in verzet. Dat is normaal. Merk het op, adem in, en keer steeds weer terug naar deze stappen. Hoe vaker je dit oefent, hoe sterker je wordt.
Accepteren is helend
Door je te openen voor de realiteit en je gevoelens daarbij, begint er een proces van verwerken. Je lichaam ontspant, je geest wordt rustiger. Je voelt minder spanning, omdat je niet meer vecht tegen wat er al is. Dat geeft ruimte voor nieuwe energie, nieuwe keuzes en uiteindelijk meer rust in je leven.
Wat levert acceptatie je op?
Minder piekeren en stress
Meer mentale ruimte
Betere focus op wat je wel kunt veranderen
Innerlijke rust
Helderheid over je volgende stappen
Als je twijfelt...
Twijfel je of je moet accepteren of toch nog iets kunt veranderen? Begin dan altijd bij het nu. Hoe voel je je nu? Erken de onzekerheid, de twijfel, de frustratie. Dat is ook acceptatie. Soms merk je dat je iets kunt doen, soms ontdek je dat je het los mag laten. Accepteer wat je niet kunt veranderen, en vanuit die rust zie je vaak vanzelf wat de beste volgende stap is.
